Trong nhiệm kỳ vừa qua, mặc dù có nhiều khó khăn và biến động phức tạp, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự đồng tình ủng hộ của nhân dân, Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội đạt kết quả toàn diện trên tất cả các lĩnh vực công tác; tạo nền tảng quan trọng để Quốc hội khóa sau tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả hoạt động; là cơ sở, nền tảng vững chắc để đất nước bước vào một giai đoạn phát triển mới.
Nền tảng vững chắc cho giai đoạn phát triển mới
Kỳ họp thứ 11 là kỳ họp cuối cùng của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, nên bên cạnh công tác xây dựng pháp luật, xem xét, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, Quốc hội còn tập trung thời gian cho tổng kết công tác nhiệm kỳ của các cơ quan Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ. Đặc biệt, tại Kỳ họp này, Quốc hội đã dành nhiều thời gian để kiện toàn nhân sự lãnh đạo Nhà nước.
Cụ thể, tại kỳ họp này, Quốc hội đã dành thời gian để thảo luận, đánh giá công tác nhiệm kỳ khóa XIV của Quốc hội; xem xét các báo cáo công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của: Chủ tịch nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước. Các báo cáo và ý kiến thảo luận của các đại biểu Quốc hội đã nêu bật những thành tựu đạt được trong cả nhiệm kỳ của các cơ quan trên từng lĩnh vực công tác. Bên cạnh đó, những tồn tại, hạn chế cũng được thẳng thắn nhìn nhận, để từ đó phân tích nguyên nhân, rút ra bài học kinh nghiệm. Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về tổng kết công tác nhiệm kỳ 2016-2021 của Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước. Đây là cơ sở để các cơ quan tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động trong nhiệm kỳ tới.
Lãnh đạo Đảng, Nhà nước tham dự bế mạc kỳ họp thứ 11 của Quốc hội khóa XIV.
Quốc hội đã xem xét, thông qua Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật, kịp thời khắc phục các hạn chế, bất cập trong thực tiễn và phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong công tác phòng, chống ma túy. Đây là luật thứ 73 và cũng là luật cuối cùng được Quốc hội ban hành trong nhiệm kỳ khóa XIV. Quốc hội cũng xem xét, quyết định số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách của Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2021-2026...
Một trong những nội dung trọng tâm của Kỳ họp lần này là Quốc hội xem xét, quyết định về công tác nhân sự nhằm đáp ứng kịp thời công tác lãnh đạo của Đảng, chỉ đạo, điều hành của Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ. Tại Kỳ họp này, Quốc hội đã bầu Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia; Chủ tịch nước; Thủ tướng Chính phủ; 3 Phó Chủ tịch Quốc hội; 4 Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Phó Chủ tịch nước; Tổng Thư ký Quốc hội; Chủ nhiệm 3 Ủy ban của Quốc hội; Tổng Kiểm toán Nhà nước. Quốc hội cũng đã phê chuẩn bổ nhiệm 2 Phó Thủ tướng Chính phủ, 12 bộ trưởng và thành viên Chính phủ; phê chuẩn danh sách một số Phó Chủ tịch, một số Ủy viên Hội đồng Bầu cử quốc gia và danh sách Phó Chủ tịch, một số Ủy viên Hội đồng Quốc phòng và An ninh.
Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, việc kiện toàn nhân sự tại Kỳ họp này là bước chuyển giao quan trọng để các cơ quan nhà nước thực hiện tốt các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật đến hết nhiệm kỳ. Đặc biệt cần tập trung cao độ cho việc hoàn thành nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội năm 2021 gắn với việc phòng, chống đại dịch COVID-19, công tác chuẩn bị và tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, bảo đảm để sự kiện chính trị trọng đại này diễn ra thành công tốt đẹp vào ngày 23/5 tới đây, thực sự trở thành ngày hội lớn của toàn dân.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, suốt chặng đường 5 năm qua, với trách nhiệm, tâm huyết, trí tuệ và khát khao cống hiến, các vị đại biểu Quốc hội đã gắn bó mật thiết với cử tri, trăn trở trước những tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân, cũng như những vấn đề thực tiễn nóng bỏng để phản ánh và đề xuất những giải pháp sát thực, căn cơ, mang theo hơi thở cuộc sống vào nghị trường trong từng nội dung Quốc hội xem xét, quyết định. Chúng ta tin tưởng vững chắc rằng, những thành tựu và bài học kinh nghiệm quý báu của chặng đường vẻ vang 75 năm qua sẽ tạo nền tảng vững chắc để Quốc hội khóa XV và các khóa sau tiếp tục kế thừa, phát huy, xứng đáng là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Một nhiệm kỳ thành công với nhiều dấu ấn
Quốc hội khóa XIV được cử tri cả nước bầu ra vào ngày 22-5-2016. Trong 5 năm qua, Quốc hội đã hoàn thành khối lượng lớn công việc trên các lĩnh vực lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, chủ động trong các hoạt động đối ngoại góp phần nâng cao vị thế của nước ta trong khu vực cũng như trên thế giới. Những quyết sách của Quốc hội luôn xuất phát từ ý chí, nguyện vọng của nhân dân, lợi ích quốc gia, dân tộc, từ yêu cầu phát triển của đất nước, tạo nên những chuyển biến tích cực, mạnh mẽ trong đời sống kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, góp phần đẩy mạnh công cuộc đổi mới, xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
- Thông qua 73 luật, 2 pháp lệnh
Về lập pháp, trong nhiệm kỳ 5 năm qua, Quốc hội khóa XIV đã thông qua 73 luật, 2 pháp lệnh và nhiều nghị quyết có chứa quy phạm pháp luật. Trong đó, có những đạo luật giữ vị trí, vai trò nền tảng trong hệ thống pháp luật, có những luật hoặc chính sách mới lần đầu tiên được ban hành, tác động lớn, toàn diện, sâu sắc đến đời sống kinh tế-xã hội, đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn; nhiều nghị quyết về cơ chế, chính sách mang tính đột phá, thể hiện tính kịp thời, sự quyết liệt, tạo hành lang pháp lý về đổi mới tổ chức bộ máy, phát triển kinh tế-xã hội, giải quyết vướng mắc, bất cập trong thực tiễn.
- Công tác giám sát được chú trọng, bao quát hầu hết các lĩnh vực
Trong nhiệm kỳ 2016-2021, công tác giám sát của Quốc hội được chú trọng, nội dung giám sát có trọng tâm, trọng điểm, bao quát hầu hết các lĩnh vực. Giám sát chuyên đề tiếp tục đi vào chiều sâu, hiệu quả rõ nét, với 7 chuyên đề liên quan mật thiết đến phát triển kinh tế-xã hội và đời sống của nhân dân; cách thức tiến hành cải tiến, ngày càng bài bản, chuyên nghiệp, góp phần nâng cao đáng kể hiệu quả giám sát.
Chất vấn và trả lời chất vấn tiếp tục có nhiều đổi mới, nhất là cách thức “hỏi nhanh, đáp gọn” đã tạo điều kiện để tăng cả về số đại biểu Quốc hội chất vấn, tranh luận, cả về nội dung và chất lượng câu hỏi, câu trả lời, tạo không khí sôi nổi, thu hút sự quan tâm đặc biệt của đại biểu Quốc hội, cử tri và nhân dân cả nước. Việc lấy phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn được thực hiện nghiêm túc, góp phần tiếp tục phát huy dân chủ trong hoạt động của cơ quan dân cử cũng như trong đời sống xã hội.
- Quyết định nhiều vấn đề quan trọng, trong đó có những vấn đề mới, khó, chưa có tiền lệ
Quốc hội đề cao việc bảo đảm tính tổng thể, gắn kết chặt chẽ giữa yêu cầu nhiệm vụ với nguồn lực thực hiện khi xem xét, quyết định kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm và hằng năm, kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016-2020, hệ thống kế hoạch trong lĩnh vực tài chính, ngân sách. Kế hoạch đầu tư công trung hạn và kế hoạch tài chính 5 năm giai đoạn 2016-2020 lần đầu tiên được thông qua, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, hướng tới việc huy động và sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn, bảo đảm an toàn nợ công, tính bền vững của ngân sách.
Trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới và trong nước diễn biến phức tạp, đặc biệt do ảnh hưởng nặng nề của thiên tai, dịch bệnh trong năm 2020, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã kịp thời có những quyết định mới hoặc điều chỉnh các chính sách cho phù hợp với yêu cầu tại từng thời điểm, nhất là các vấn đề kinh tế-xã hội “nóng”, nổi bật, mới phát sinh, như: giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp; khoanh nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước...
Trên cơ sở thảo luận kỹ lưỡng, thận trọng, khẳng định tính đúng đắn, sự cần thiết, Quốc hội đã quyết định chủ trương đầu tư một số dự án, công trình quan trọng quốc gia (Cảng hàng không quốc tế Long Thành; cao tốc trên tuyến Bắc-Nam...); quyết định dừng thực hiện chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Quốc hội cũng đã phê duyệt Đề án tổng thể và chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, đây là quyết sách đặc biệt quan trọng, đồng bộ, toàn diện, thúc đẩy vùng đồng bào dân tộc thiểu số phát huy nội lực, phát triển bền vững.
- Triển khai hiệu quả hoạt động đối ngoại
Trong nhiệm kỳ qua, Quốc hội đã phê chuẩn nhiều hiệp định thương mại, công ước, điều ước quốc tế quan trọng, góp phần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế phù hợp với lợi ích của quốc gia. Trong đó, các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP (Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương), EVFTA (Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU), EVIPA (Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam-EU) đã tạo đà cho sự phát triển mạnh mẽ, hội nhập nhanh, hiệu quả hơn của đất nước.
Quốc hội cũng đã thể hiện rõ Việt Nam là thành viên có trách nhiệm, đóng góp nhiều sáng kiến quan trọng tại các diễn đàn liên nghị viện thế giới và khu vực, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, thúc đẩy đối thoại và hợp tác. Trong đó, điểm nhấn nổi bật là Quốc hội đã tổ chức thành công Hội nghị thường niên lần thứ 26 của Diễn đàn nghị viện châu Á-Thái Bình Dương (APPF-26), tổ chức thành công Năm Chủ tịch AIPA 2020 và Đại hội đồng lần thứ 41 của Hội đồng liên Nghị viện các quốc gia ASEAN (AIPA-41). Quốc hội Việt Nam được bầu giữ cương vị Ủy viên Ban Chấp hành Liên minh Nghị viện quốc tế (IPU) (nhiệm kỳ 2016-2019), Phó Chủ tịch IPU (nhiệm kỳ 2018-2019) và giữ vai trò Chủ tịch Liên minh Nghị viện Pháp ngữ (APF) Vùng châu Á-Thái Bình Dương theo cơ chế luân phiên (nhiệm kỳ 2019-2021).
Với tinh thần đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn mối quan hệ với các đối tác, nhất là các nước láng giềng, các đối tác chiến lược, các nước lớn có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của đất nước, Quốc hội đã thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt với nghị viện các nước, đến nay, đã thiết lập được quan hệ nghị viện với gần 180 quốc gia có chủ quyền và là thành viên của nhiều tổ chức, diễn đàn liên nghị viện khu vực và thế giới.
Có thể khẳng định, nền tảng vững chắc được xây dựng từ Quốc hội khóa XIV và những nhiệm kỳ trước đó sẽ là điểm tựa, góp phần tạo sức bật, niềm tin, giúp đất nước ta tiếp tục mở ra những trang sử mới.
Theo TTXVN