Hanh vàng, rải nhẹ, đậm và nhạt, tối và sáng.., bồng bềnh và bảng lảng... dềnh dàng và thướt tha... Chút Thu lặng thầm, len lén - rất chung mà cũng rất riêng - của miền Trung đang song hành cùng nhịp thời gian, khẽ khàng đậu vào giấc mơ tháng 8; vụng trộm và dễ thương, như nụ hôn của mối tình đầu… như vũ điệu của mây, nắng và sương...
Ừ, mây Thu. Không đen kịt, hung hãn đổ dồn như mây giông mùa Hạ. Không xám xịt, nặng chì, rải kín khắp trời như mây mùa Đông; Mây Thu tênh tênh vô định, tụ tán tùy nghi thành cụm thành dải, thành thiên hình vạn trạng những kiểu cách khác nhau. Kiểu nào cũng đẹp, cũng rất Thu. Thảng hoặc đôi khi mây có chuyển màu, chuẩn bị vần vũ cho một cơn mưa thì cũng rất vội, rất nhanh - để sau đó lại trở về cùng phong thái hồ mơ cố hữu của mây Thu…
Độc đáo hơn là những chiều nhạt nắng. Mây Thu theo gió đuổi dồn tụ lại, đùn cao phía chân trời vẽ nên vô vàn những bức tranh Thu. Những bức tranh được kết hợp, tạo tác diệu kì bởi mây trắng lang thang trên nền trời lấp ló thẳm xanh, tô điểm bởi ráng hoàng hôn - khi đỏ ối, lúc vàng cam -hắt ngược lên tự phía chân trời.
Ừ, nắng Thu. Không tươi trẻ, hồng hào như nắng giêng hai. Nắng giêng hai là cô gái dậy thì mơn mởn, là nàng công chúa vô tư vừa thức giấc, đang hớn hở phô cùng nhân gian dòng nhựa Xuân cuồn cuộn chảy trong người. Vẫn còn một chút xanh; nhưng ấy là màu xanh của bình minh. Vẫn còn một chút mơ; nhưng ấy là giấc mơ nhuộm hồng khát khao thời thiếu nữ. Nắng Thu không thế. Nắng Thu không rừng rực nỗi khát khao mười tám. Nắng Thu là nàng thiếu phụ ba mươi, hoặc hơn thế. Không sôi sục mà âm trầm, không rực rỡ mà lung linh. Và nồng nàn. Cái nồng nàn rất đậm, rất riêng. Cái nồng nàn không phô bằng thanh sắc. Lặn vào hẵng biết. Uống rồi mới hay.
Tôi đang lặn vào nắng Thu. Hình như tôi đang bay lên, đang lịm cùng vũ điệu của nắng. Nhung mềm như lụa. Ngọt ngào như mật. Say người như men. Cái vị mềm ngọt và say chỉ có thể tìm thấy trong nắng Thu. Ừ, mềm như tay mẹ, say như rượu ủ quá thì, ngọt như trái cuối mùa chín sót. Cái đằm thắm, dịu dàng, từng trải bao giờ cũng sâu lắng; mênh mông mà không kém say sưa, không thiếu nồng nàn…
Phải, miền Trung không có trọn vẹn một mùa Thu nhưng bảo không Thu thì… tội lắm. Dù mong manh, dù mơ hồ, dù chưa trọn vẹn nhưng buổi giao mùa nắng – mưa nơi dải đất oằn vai gánh hai đầu đất nước vẫn nỗ lực hoang đàng cùng một khoảnh khắc Thu. Cái khoảnh khắc ấy âm thầm nên không nghe, nhạt nhòa nên khó thấy. Không ầm ào, dữ dội như cái nắng mùa Hạ. Nắng Thu nhẫn nại luồn qua mây. Nắng kiên trì chui tán lá. Nắng tan vào gió, vào mưa, vào bàng bạc buổi chiều, mong manh buổi sớm; và - nếm cái vị nắng hanh hao, vàng hoe, ngọt dịu hư thực kia – không ai có thể bảo rằng không phải nắng Thu…
Y Nguyên