Cụ thể, tiêu chí số 5: Xã nông thôn mới phải có 80% trường học các cấp: mầm non, mẫu giáo, tiểu học, THCS có cơ sở vật chất đạt chuẩn quốc gia. Tiêu chí 14: xã đạt phổ cập giáo dục trung học, có 85% học sinh tốt nghiệp THCS được tiếp tục học THPT, bổ túc hoặc học nghề; có trên 35% lao động qua đào tạo.
Toàn tỉnh hiện có 213 trường mầm non, TH, THCS thuộc khu vực xây dựng NTM, trong đó có 33 trường thuộc 11 xã điểm nằm trong kế hoạch sẽ hoàn thành các tiêu chí NTM giai đoạn 2011-2015. Tuy nhiên, qua kết quả kiểm tra mới đây cho thấy, mới chỉ có 1 xã đạt tiêu chí số 5 và 8 xã đạt tiêu chí số 14. Hơn nữa, ngành GD&ĐT đang gặp khó khăn trong việc triển khai xây dựng tiêu chí số 5 do hạn chế về nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất.
Trường TH Hoài Trung (xã Phước Thái, Ninh Phước) hiện cơ sở vật chất còn thiếu
và xuống cấp, chưa thể đảm bảo “đạt chuẩn Quốc gia”.
Kinh phí xây dựng chủ yếu dựa vào ngân sách nhà nước, công tác xã hội hóa giáo dục còn hạn chế nên nhiều trường còn phải học nhờ, học tạm, không có nhà đa năng, phòng bộ môn, thậm chí thiếu cả khu văn phòng, phải sử dụng phòng làm việc để làm kho chứa sách và thiết bị, thiếu tường rào, sân chơi; trang thiết bị dạy học chưa được bổ sung kịp thời và nhiều trường bán trú lại thiếu phòng ngủ của học sinh... Là một trong những xã điểm của tỉnh về xây dựng NTM và theo kế hoạch sẽ hoàn thành các tiêu chí trong năm 2015, nhưng đến nay xã Phước Thái (Ninh Phước) vẫn chưa có trường học nào trong tổng số 4 trường mầm non, TH, THCS của xã đạt chuẩn quốc gia về cơ sở vật chất. Đơn cử như Trường TH Hoài Trung hiện có 3 điểm trường, nhưng điểm nào cũng còn thiếu phòng học, riêng điểm trường chính cũng chưa có nhà đa năng, khu hiệu bộ, chưa đủ phòng để đáp ứng nhu cầu dạy học 2 buổi/ngày. Riêng tiêu chí số 14, các xã chưa đạt đều do tỷ lệ lao động qua đào tạo quá thấp. Đơn cử như xã Hòa Sơn (Ninh Sơn) hiện nay tỷ lệ lao động qua đào tạo chỉ mới 10%, xã Phước Vinh (Ninh Phước) cũng mới chỉ đạt 15%.
Đồng chí Ngô Minh Tự, Bí thư Đảng ủy xã Tri Hải (Ninh Hải) cho biết: Trên địa bàn xã hiện có 1 trường mầm non, 3 trường TH và 1 trường THCS. Để hoàn thành tiêu chí về trường học trong Chương trình xây dựng NTM, xã đã tích cực tham mưu, bố trí các nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất cho các trường, đồng thời vận động các tổ chức, đoàn thể hỗ trợ cùng nhà trường tuyên truyền nâng cao ý thức của người dân về việc học và tham gia công tác xã hội hóa giáo dục. Tính đến tháng 1-2015, xã đã có 3/5 trường có cơ sở vật chất đạt chuẩn quốc gia, riêng Trường THCS Lý Thường Kiệt vừa có quyết định được cấp đất bổ sung để đảm bảo diện tích đất 10m2/học sinh, tiến tới hoàn thành các nội dung về tiêu chí “Tài chính, cơ sở vật chất và thiết bị dạy học” đạt chuẩn quốc gia theo quy định tại Thông tư số 47/2012/TT-BGDĐT của Bộ GD&ĐT. Ngành GD&ĐT cũng đã và đang nỗ lực, huy động các nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất, trong đó đặc biệt ưu tiên cho những trường thuộc kế hoạch đạt chuẩn quốc gia và vùng đặc biệt khó khăn. Theo kế hoạch, năm 2015, toàn tỉnh sẽ xây dựng mới 305 phòng học, 25 phòng học bộ môn, 21 công trình nước sạch và 19 nhà vệ sinh... cùng với việc đẩy mạnh công tác xã hội hóa, hy vọng sẽ có thêm nhiều trường hoàn thành được tiêu chí về cơ sở vật chất đạt chuẩn quốc gia, để góp phần cùng nhân dân toàn tỉnh hoàn thành các tiêu chí về xây dựng NTM theo đúng kế hoạch.
Bích Thủy