Kỹ sư Tô Thành Trung đưa chúng tôi thăm khu đất trồng các giống lai F1 như ớt sừng vàng, bí đỏ, đậu đũa chuẩn bị vào vụ thu hoạch. Ít ai ngờ người kỹ sư có màu da đen sạm vì nắng gió, quần xắn ống cao, ống thấp bám đồng lội ruộng, là một trong những chuyên gia trong ngành lai tạo giống cây trồng. Ông đã đến dự hội thảo khoa học, nghiên cứu giống rau quả ở nhiều nước trên thế giới. Trao đổi với Kỹ sư Tô Thành Trung trên cánh đồng thôn Phước Thiện 3, chúng tôi được biết ông sinh trưởng ở vùng quê lúa huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp. Tuy hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn nhưng ông đã nỗ lực vượt khó học tập, tốt nghiệp THPT và thi đậu vào Khoa Nông học của Trường Đại học Nông nghiệp 4, TP. Hồ Chí Minh. Từ khi học năm thứ 2, ông đã đam mê nghiên cứu lai tạo giống lúa ngắn ngày cho năng suất cao, tăng vòng quay mùa vụ, sản xuất ra nhiều lương thực cho đất nước. Năm 1985, tốt nghiệp đại học, ông được nhà trường giữ lại làm giảng viên nhưng Kỹ sư trẻ Tô Thành Trung quyết tâm trở về Đồng Tháp công tác tại Công ty Giống cây trồng Miền Nam. Ông bám đồng, lội ruộng lai tạo giống lúa mới, thực hiện phương châm “3 cùng” với nông dân. Giữa năm 1989, ông được Công ty Giống cây trồng Miền Nam cử ra Ninh Thuận thực hiện đề tài lai tạo giống dưa hấu chất lượng cao tại phường Văn Hải (Tp. Phan Rang- Tháp Chàm).
Kỹ sư Tô Thành Trung kiểm tra khu đất canh tác cây giống lai F1.
Kỹ sư Tô Thành Trung cho biết hằng năm nước ta nhập khẩu hạt giống hoa, quả khoảng 500 triệu USD; riêng dưa hấu phải nhập khẩu 25- 30 tấn hạt giống trị giá 4- 5 triệu USD. Nhìn thấy nhu cầu giống rau, quả lai trong nước rất cao nhưng nguồn cung ứng hạn chế, ông xin thôi việc về nhà thành lập Công ty TNHH Giống cây trồng Trung Nông. Đầu năm 1999, ông đến Phước Sơn xây dựng trang trại sản xuất giống cây trồng. Đây là ngành nông nghiệp công nghệ cao đòi hỏi quy trình sản xuất khoa học nghiêm ngặt. Theo ông, tỉnh Ninh Thuận là vùng đất lý tưởng nhất trong cả nước để sản xuất giống cây trồng chất lượng cao. Thời tiết nắng ấm quanh năm, ẩm độ thấp, đất đai màu mỡ, chủ động nước tưới là những yếu tố quan trọng sản xuất hạt giống lai F1. Ông thuê trên 20 ha đất của nông dân các huyện Ninh Phước, Ninh Sơn, Bác Ái sản xuất hạt giống lai dưa hấu, ớt sừng vàng, bí đao, đậu bắp, đậu đũa, dưa leo, khổ qua, cải xanh, xà lách… Giống cây trồng do kỹ sư Tô Thành Trung lai tạo được thị trường ưa chuộng, giá bán chỉ bằng 25- 30% so với giống lai F1 cùng loại nhập khẩu của Thái Lan, Nhật Bản, Hòa Lan… mang lại hiệu quả thiết thực cho nông dân.
Không chỉ tâm huyết với ngành nông nghiệp công nghệ cao, kỹ sư Tô Thành Trung còn tham gia tốt công tác xã hội ở địa phương. Chúng tôi gặp ông Nguyễn Đình Hóa, Trưởng Ban Quản lý thôn Phước Thiện 3 nhận xét: “Kỹ sư Tô Thành Trung gắn bó thân thiết với bà con thôn xóm và tích cực tham gia các hoạt động từ thiện xã hội. Anh giúp một số hộ cải thiện nhà ở và đóng góp Quỹ Đền đáp nghĩa, Quỹ Vì người nghèo tại địa phương. Anh tận tình chia sẻ kỹ thuật giúp nông dân phát triển sản xuất và tạo việc làm thường xuyên cho 30- 40 lao động địa phương có việc làm thường xuyên với mức thu nhập 3,5- 4 triệu đồng/tháng”.
“Nếu được sự đồng hành của chính quyền và các ngành chức năng, tôi sẵn sàng liên kết với bà con nông dân sản xuất và bao tiêu sản phẩm một số giống cây trồng rau quả lai F1 nhằm tăng thu nhập trên đơn vị diện tích canh tác. Một hecta sản xuất giống cây trồng cho thu nhập cao gấp 3 lần và tạo việc làm cho lao động gấp 10 lần so với sản xuất nông sản thương phẩm. Ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất giống cây trồng trên vùng đất tỉnh Ninh Thuận tạo động lực giúp nông dân có thêm điều kiện vươn lên làm giàu bền vững, góp phần bảo đảm an sinh xã hội địa phương”- Kỹ sư Tô Thành Trung chia sẻ.
Sơn Ngọc