Trong các chương trình tư vấn mùa thi được tổ chức hàng năm tại tỉnh ta, việc chọn nghề, chọn trường để đăng ký dự thi luôn là vấn đề “trăn trở” được học sinh đặt nhiều câu hỏi. Lời khuyên chung của các chuyên gia là: Học sinh chọn ngành học, trường học cho mình trước hết nên dựa trên các tiêu chí: khả năng, niềm đam mê, điều kiện tài chính…
Học sinh xem thông tin tuyển sinh. Ảnh: Văn Miên
Đây cũng là điều mà các trường THPT, giáo viên chủ nhiệm lớp 12 luôn đề cập đến trong các buổi tư vấn hướng nghiệp cho học sinh. Theo chia sẻ của nhiều giáo viên làm công tác hướng nghiệp, thì việc chọn trường, chọn nghề với những học sinh khá, giỏi là điều khá đơn giản. Bởi đã xác định rõ được học lực, khả năng của mình, các em chỉ còn phải cân nhắc đến điều kiện của bản thân hay tham khảo lời khuyên từ gia đình để quyết định.
Khó nhất là những học sinh có học lực trung bình và yếu, nhất là với những em còn phải chịu áp lực từ gia đình, rằng bất cứ giá nào cũng phải đỗ đại học hay phải học ngành này, ngành kia... Hiểu rõ điều này, trong công tác tư vấn hướng nghiệp của mình, Trường PTTH iSchool Ninh Thuận rất chú trọng việc tuyên truyền cho các bậc phụ huynh cũng như cung cấp thông tin tình hình học tập, điểm số của học sinh cho gia đình để họ có cơ sở trong việc định hướng nghề nghiệp cho con em mình. Thầy giáo Trương Viết Hải, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết, là trường THPT tư thục với chất lượng học sinh đầu vào khá thấp nên nhà trường đặc biệt quan tâm đến công tác tư vấn, hướng nghiệp, giúp học sinh có sự lựa chọn ngành nghề cũng như các trường đại học, cao đẳng dự thi sao cho phù hợp với khả năng, học lực, tránh sự lãng phí về thời gian, tiền bạc… Để có được những thông tin tư vấn chính xác, Ban giám hiệu nhà trường và giáo viên chủ nhiệm thường xuyên cập nhật thông tin và hướng dẫn, giới thiệu cho học sinh tìm hiểu về cơ hội việc làm của một số ngành nghề, đặc biệt là những ngành đang có nhu cầu lao động tại tỉnh. Mỗi giáo viên cũng chủ động tìm hiểu về những ngành nghề được nhiều học sinh quan tâm để giải đáp thắc mắc giúp học sinh… Em Lê Văn Ngoan, học sinh lớp 12 B1 chia sẻ: Lời khuyên của các giáo viên bộ môn dành cho chúng em về cách lựa chọn môn thi và ngành học cũng rất bổ ích. Vì thầy cô là người nắm rõ học lực, điểm mạnh, yếu của mỗi người trong lớp.
Một cách hướng nghiệp khác cũng rất bổ ích mà Trường THPT Nguyễn Văn Linh (huyện Thuận Nam) đã áp dụng, đó là hướng dẫn và triển khai cho toàn bộ học sinh khóa 12 làm trắc nghiệm về sự phù hợp của bản thân với nghề nghiệp và hàng năm, tổ chức cho các em đến tham quan, tìm hiểu về các ngành nghề đào tạo tại Trường Cao đẳng nghề Ninh Thuận. Tại đây, các em được trực tiếp nghe sinh viên trường nghề nói về các nghề đào tạo: khó khăn, thuận lợi, yêu cầu kỹ năng, tính cách… Những thắc mắc về phương thức tuyển sinh, các mức học phí, chế độ học bổng, cơ hội được giới thiệu việc làm… cũng được nhà trường giải đáp cụ thể, đầy đủ. Thầy giáo Nguyễn Trung Dũng, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Văn Linh khẳng định: Việc làm này đã đem lại sự chuyển biến rõ nét, làm thay đổi nhận thức và quan niệm lựa chọn nghề nghiệp của học sinh. Đa số những học sinh có học lực trung bình của trường đều chọn học nghề thay vì tiếp tục theo đuổi giấc mơ vào các trường đại học mà mình không đủ khả năng.
Để việc tư vấn hiệu quả hơn, một số trường THPT thực hiện phân nhóm học sinh theo học lực, đồng thời thống kê phân nhóm các trường đại học, cao đẳng theo điểm đầu vào hàng năm, danh sách các trường có đề án tuyển sinh riêng chấp nhận xét kết quả khi thí sinh dự thi tại cụm thi địa phương, danh mục các trang mạng tin cậy mà học sinh có thể truy cập để tham khảo thêm thông tin… Đó cũng là những việc làm hết sức ý nghĩa, thể hiện sự quan tâm, đồng hành của nhà trường cùng với học sinh. Thời gian đăng ký cụm thi, môn thi của Kỳ thi THPT quốc gia không còn nhiều, học sinh lớp 12 hãy cân nhắc kỹ, tìm hiểu chính xác để có những quyết định đúng đắn.
Nhật Quỳnh